Najważniejsze choroby przechowalnicze jabłek cz. II

Szara pleśń jabłek i gruszek (Botrytis cinerea)

Jest drugą najważniejszą chorobą przechowalniczą (po gorzkiej zgniliźnie) na jabłkach i gruszkach ze względu na częstotliwość występowania jak i rozwój tzw. gniazdowy podczas przechowywania.

Gnicie owoców powodowane przez tę chorobę przechowalniczą zaczyna się przeważnie od suchych (sucha zgnilizna przykielichowa) albo gnilnych (mokra zgnilizna przykielichowa) plam wokół kielicha owocu (miejsce infekcji patogena). Plamy czasami mogą rozwijać się również w miejscach uszkodzeń skórki przy zbiorze. Często spotykanym objawem u gruszek, szczególnie u odmian o krótkiej i mięsistej szypule, jest gnicie owocu w części szypułkowej (infekcja od szypuły). Typowe objawy formy przechowalniczej są niewidoczne przed zbiorem i ujawniają się dopiero w wysokiej wilgotności w trakcie przechowywania owoców. Na porażonych owocach z początku pojawiają się jasnobrązowe gnijące plamy, które następnie powiększają się powodując zgniliznę całego owocu. Plamy gnilne na zdrowym owocu mogą również powstawać w różnych miejscach styku z owocem chorym.

Porażone jabłko czy gruszka charakterystycznie marszczy się, wydziela charakterystyczny fermentacyjny zapach, jest koloru złocistobrązowego i wygląda jak „upieczone” (Fot. 5). Na powierzchni skórki pojawia się biało-szary, intensywnie pylący nalot grzybni z zarodnikami (apotecja), które porażają owoce sąsiadujące powodując powstawanie „gnilnych gniazd” w skrzyniopaletach.

Ostatecznie choroba ta może doprowadzić do dużych strat owoców w zależności od czasu ich przechowywania oraz podatności odmian:

jabłka – ‘LIGOL’, ‘GALA’ i sporty, ‘GLOSTER’, ‘CORTLAND’, ‘ELSTAR’;

gruszki – ‘KONFERENCJA’, ‘KOMISÓWKA’.

Szara pleśń infekuje przy deszczowej i chłodnej pogodzie podczas kwitnienia a także w okresie przedzbiorczym i w trakcie zbioru.

Dodatkowymi czynnikami wpływającymi na rozwój tej choroby są: zbiór mokrych owoców (po deszczu lub rosie), opóźnione schłodzenie owoców po zbiorze oraz zły system wentylacyjny przechowalni.

Fot. 5 Szara pleśń jabłek – owoce wyjęte z chłodni.

Późny parch przechowalniczy jabłek i gruszek (Venturia inaequalis / Venturia pirina)

Poraża już starsze owoce na drzewie przed zbiorem. Na owocu powstają charakterystyczne drobne ciemnoszare lub czarne drobne plamki (1-3 mm) w ilości od kilku do kilkudziesięciu.

W odróżnieniu od wcześniej opisanych chorób przechowalniczych plamki rozwijają się tylko w obrębie skórki i nie przerastają w głąb miąższu oraz nie powodują gnicia owoców. Najczęściej większa ilość plamek lub ich skupisk występuje w przyszypułowej części owoców, gdzie dłużej gromadzi się woda po deszczu lub mgle.

W przypadku zakażenia owoców przed zbiorem (deszczowe pogody), objawy mogą pojawić dopiero w obiekcie przechowalniczym i odpowiadają wyżej opisanym objawom występującym przedzbiorczo  (Fot. 6). Takie porażone jabłka czy gruszki nie mają żadnej wartości handlowej ze względu na plamki, a także szybko więdną i tracą jędrność (zwiększona transpiracja).

Podczas przechowywania są wrotami wtórnych infekcji innych patogenów grzybowych (przechowalnicze) dla zdrowych owoców w skrzyniopalecie. Powstawaniu objawów późnego parcha przechowalniczego sprzyja niedostateczna ochrona przed tą chorobą w czasie całego sezonu wegetacyjnego, co przejawia się występowaniem „żywych plam” tzw. parcha mozaikowego w drugiej połowie lata. Nasilenie choroby występuje również przy częstych opadach atmosferycznych w okresie okołozbiorczym oraz nieodpowiednich warunkach przechowywania (wysoka wilgotność np. > 85%).

Fot. 6 Jabłko odm. LOBO porażone późnym parchem przechowalniczym.

Antraknoza (Glomerella spp.)

Jest stosunkowo nową chorobą przechowalniczą jabłek i gruszek, której objawy występują już przed zbiorami.

Choroba ta w pierwszym stadium objawia się w postaci małych i zagłębionych jasnobrązowych plamek na skórce, w obrębie przetchlinek.

Częściowo przypominają one objawy gorzkiej zgnilizny, ale w przypadku antraknozy, na jednym owocu jest znacznie więcej drobnych i nieregularnych plam, które z czasem „zlewają się” ze sobą. Kolejne stadium choroby to zwiększone, zapadnięte powierzchnie gnilne koloru pomarańczowo-łososiowego (większa część powierzchni owocu) z charakterystycznie ułożonymi koncentrycznie czarnymi owocnikami (tzw. perytacja) do złudzenia przypominające linie papilarne (Fot. 7).

Antraknoza występuje najczęściej na odmianach, które wrażliwe są na niedobory wapnia (Ca) i obserwowano ją już wcześniej na jabłkach odmian:

  • LIGOL’,
  • ‘IDARED’ i sporty,
  • ‘JONAGOLD’ i sporty,
  • ‘ŠAMPION’ i sporty,
  • ‘GOLDEN DELICIOUS’,
  • ‘PINOVA’.
Fot. 7 Objawy rzadko spotykanej choroby przechowalniczej antraknozy jabłek na odm. LIGOL.
Zalecenia okołozbiorcze UPL Polska

W każdym gospodarstwie, które zdecydowało się na dłuższe przechowywanie jabłek czy gruszek powinno się zastosować odpowiedni program ochrony fungicydowej przeciw podstawowym chorobom przechowalniczym, powyżej opisanych:

Przed zbiorami:

– ok. 30 dni – fungicyd: Captan 80 WDG / Malvin 80 WDG w dawce 1,9 kg/ha

– ok. 20 dni – biofungicyd: Plantivax / Vaxiplant SL w dawce 1,0 l/ha (zawierający laminarynę, efekt szczepionki i indukcji odporności),

– ok. 10 dni – biofungicyd: Plantivax / Vaxiplant SL w dawce 1,0 l/ha (j.w.),

– ok. 3-5 dni – biofungicyd: Plantivax / Vaxiplant SL w dawce 1,0 l/ha (j.w.),

Po zbiorach, po załadowaniu owoców do przechowalni:

– fungicyd (fumigant): DeccoPyr-Pot w dawce 20 g/t owoców.

Produkt DeccoPyr-Pot jest rozwiązaniem, które zwalcza: mokrą zgniliznę (siną pleśń) oraz ogranicza w dużym stopniu inne choroby przechowalnicze (rejestracja w innych krajach europejskich np. Belgia, Hiszpania, Portugalia) takie jak: gorzka zgnilizna, brunatna zgnilizna ziarnkowych, szara pleśń czy późny parch przechowalniczy.

Fungicyd ten doskonale dezynfekuje i zabezpiecza (działanie wgłębne, translaminarne) wszystkie uszkodzenia powstałe na owocach podczas zbioru: nacięcia i wgniecenia skórki oraz miejsca po wyrwanej szypułce (zabliźnienie i brak infekcji patogenów), a także skrzyniopalety, ściany przechowalni, sprzęt chłodniczy (właściwości penetrujące dymu).

Dawkowanie (wielkość opakowania fungicydu) uzależnione jest od ilości składowanych owoców:

– małe opakowanie (250 g) przeznaczone jest do zamgławienia 12,5 t owoców

– duże opakowanie (1,0 kg) – 50 t owoców.

Preparat działa najlepiej na już mocno schłodzone owoce (jabłka: 0,5-1,0°C / gruszki: -0,5-0,5°C) i przy wysokiej wilgotności względnej powietrza (ok. 90%). Pirymetanil dużo efektywniej działa zastosowany w formie dymu pozbiorczo przed zamknięciem chłodni właśnie w niskich temperaturach niż formie tradycyjnego oprysku dolistnego na owoce w sadzie przed zbiorami (dużo wyższe temperatury).

Zaznaczę, że można go również stosować po wcześniejszej aplikacji 1-MCP (min. 24 godz.).

Produkt ten dostępny jest wyłącznie z usługą aplikacji wykonanej przez przeszkolony zespół UPL Crop Service: 668 632 008 i www.uplcropservice.pl (składanie zamówień).

Dzięki w/w programowi przeciw chorobom przechowalniczym producent jabłek czy gruszek będzie miał tylko 2 pozostałości w owocach po substancji aktywnej użytych fungicydów: kaptan (po Captan 80 WDG / Malvin 80 WDG) i pirymetanil (po DeccoPyr-Pot) – tylko 30% NDP (Najwyższy Dopuszczony Poziom pozostałości po ś.o.r.) oraz pewność, że dobrze zabezpieczył swoje owoce zapakowane do długiego przechowywania.

mgr inż. ogr. Tomasz Sikora

Doradca Techniczny ProNutiva, Drzewa Owocowe 

UPL Polska

Zapraszamy do przeczytania również I części artykułu – przejdź dalej.

Czytaj także:

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

©2022. UPL Crop Service. All Rights Reserved.

error: Content is protected !!